Nederland moet zorgen voor een beter klimaat voor eigenaarschap van medewerkers

Het concept van medewerkers mede-eigenaar maken in de onderneming  waar zij werken bestaat al heel lang. In Nederland is dit onderwerp nog steeds niet gemeengoed en dat terwijl er al meer dan 50 jaar onderzoek naar is gedaan en al die onderzoeken laten zien dat brede medewerkersparticipatie via aandelen of certificaten van aandelen veel voordelen geeft. 

De vele onderzoeken laten zien dat mede-eigenaarschap van medewerkers veel positieve effecten opleveren. Wat gek is dat wij in Nederland dit niet stimuleren met een goed klimaat voor eigenaarschap. 

Nederland is een van de weinige landen waar eigenaarschap van medewerkers zelfs moeilijk wordt gemaakt. Een gemiste kans!

Nederland loopt achter!

Demissionair staatssecretaris Mona Keijzer heeft op 31 mei jl. aan de Tweede Kamer een brief gestuurd met het rapport over het onderzoek in verschillende landen naar aandelenopties. Dit onderzoek is gestart naar aanleiding van een motie in de Tweede Kamer.

De staatsecretaris heeft geconstateerd dat in de landen om ons heen fiscaliteiten zijn voor aandelenopties en stelt voor om een fiscaliteit voor opties op te nemen in het Belastingplan van 2022.

Maar waarom alleen voor aandelenopties? Nederland loopt al jaren achter ten opzichte van de landen om ons heen en de wereld.

In Nederland zijn er verschillende manieren om medewerkers te binden, boeien en te belonen in uw onderneming. Het uitgeven van opties op aandelen is hier een manier voor. Om medewerkers te betrekken bij de onderneming krijgen ondernemers vaak het advies om te kiezen voor opties. In sommige gevallen is het werken met opties een goede manier om medewerkers te binden, boeien of te belonen. Is het werken met opties in uw geval wel zo’n goede optie of kunt u beter kiezen voor een andere manier van medewerkersparticipatie?

SNPI begeleidt veel bedrijven bij het inrichten van participatieplannen. Omdat het aantal bedrijven dat dit wil toeneemt, zoeken wij een flexibele jurist die ons team af en toe kan bijstaan.

SNPI helpt bedrijven bij het maken van keuzes, het inrichten van de gekozen blauwdruk en het uitrollen binnen de onderneming voor participatieplannen met certificaten van aandelen en aandelen. Veel doet het team van SNPI zelf, maar wij vinden het belangrijk dat de klant de beste dienstverlening krijgt en dat betekent dat wij voor een aantal trajecten graag een externe jurist toevoegen. 

Als ondernemer ben je 24/7 bezig met je bedrijf. Je zoekt altijd goede medewerkers en bent continu op zoek naar kansen om de onderneming te ontwikkelen en laten groeien. 

De coronacrisis biedt wellicht nieuwe kansen of werpt mogelijk extra drempels en uitdagingen op. Hoe behoud je de goede mensen en creëer je een flexibele organisatie? Iedereen werkt vanuit huis. Hoe zorg je dat iedereen de juiste focus heeft en betrokken is bij de onderneming?

Een hele verantwoordelijkheid en altijd hard werken voor de ondernemer. Misschien tijd om meer te delen. Is het wellicht een idee om medewerkers mede-eigenaar te maken? Heb je die optie wel eens overwogen? 

Van alle ondernemers die ik spreek, denkt praktisch iedereen een keer aan het overdragen van de aandelen. Sommigen pas als het pensioen nadert en anderen zodra het bedrijf stabiel en gezond is en op eigen benen zou kunnen staan.

Aan wie je aandelen zou kunnen overdragen is altijd een hele belangrijke eerste vraag. Klopt er iemand op de deur dan is het makkelijk. Je kan de aandelen aan een externe partij verkopen en je maakt samen afspraken over de exit.

Maar het kan ook zo zijn dat een medewerker vraagt of hij/zij aandelen mag kopen. Wellicht heb je deze mogelijkheid nog niet eerder gehoord of gezien. Gelukkig komt het steeds vaker voor in Nederland dat de medewerkers in beeld komen om de aandelen te kopen.

Helaas loopt Nederland achter ten opzichte van landen om ons heen. Onze overheid kent geen model voor medewerkersparticipatie en bijbehorende fiscale voordelen.

Maar dat betekent niet dat het niet kan. Onze eigen ervaring is dat aandelen verkopen aan de medewerkers niet lastiger is dan verkoop aan een derde partij. Het is wel anders. En het biedt andere mogelijkheden.

Hoe werkt dit precies?

Bij beursgenoteerde bedrijven is het de beurs, die de prijs van het aandeel bepaalt. Is er meer vraag naar het aandeel, dan stijgt de koers en vice versa. Medewerkers kunnen moeilijk invloed uitoefenen op de prijs van een aandeel. 

Bij niet-beursgenoteerde bedrijven gaat het bepalen van de koers anders en kunnen medewerkers veel meer invloed uitoefenen op de resultaten.

Hoe werkt dit precies?

De interesse voor het invoeren van een participatieplan voor de medewerkers is nog nooit zo groot geweest als in deze coronaperiode. Met onze speciale actie maken we het extra gemakkelijk om een plan in te voeren.

Ondernemers realiseren zich in deze tijd alleen maar meer dat je als organisatie enorm afhankelijk bent van de medewerkers. Hoe flexibel zijn je medewerkers in deze rare tijd? Hebben zij dezelfde mentaliteit als jij, de ondernemer? Zijn de medewerkers bereid om zich aan te passen, om te schakelen en andere dingen te doen, zodat het bedrijf door kan gaan en kan blijven bestaan? 

De coronaperiode is een ultieme test voor veel bedrijven. Niet alle bedrijven hebben deze stresstest goed doorstaan. Er zijn ook bedrijven die het moeilijk hebben, ook al hoefden ze niet de deuren te sluiten door overheidsmaatregelen. 

Nederlandse bedrijven met medewerkers die aandelen hebben, komen goed door de coronacrisis. Dit blijkt uit een inventarisatie door het onafhankelijke expertisecentrum voor financiële participatie SNPI. In Nederland is aandeelhouderschap door medewerkers veel minder populair dan in bijvoorbeeld de VS, maar de belangstelling voor mede-aandeelhouderschap door medewerkers groeit. Zo presteren bedrijven beter en medewerkers delen in goede tijden mee in waarde en winst van het bedrijf, bovendien komen deze bedrijven ook beter uit een crisis.

Corona heeft veel invloed op ons dagelijks leven. We werken als het kan vanuit huis. We zien minder mensen extern. Veel afspraken gaan telefonisch of online. We zien ons eigen gezin meer en de huisdieren zijn wellicht het meest blij van allemaal. 

Corona gaf tijd en lege agenda's. Het valt mij op dat mensen verschillend reageren op deze nieuwe situatie. Er is een grote groep gewoontedieren, die alle veranderingen in het leven lastig vinden en leven op een volle agenda en veel interactie. Zij hoeven niet na te denken wat ze gaan doen, ze hebben het druk en volgen de vele prikkels. Deze periode moet regelmatig heel moeilijk voor die groep mensen zijn.
Voor mij was het wegvallen van veel reistijd een verademing. Alle werkzaamheden gingen gewoon door. Het was wellicht zelfs drukker dan ooit de afgelopen maanden, maar er was ook meer ruimte ontstaan. Meer werken en toch meer vrije tijd. Dat is gek.

Corona vraagt veel van ons, in de samenleving, thuis en op het werk. We moeten ons aanpassen aan nieuwe situaties. Dat is lastig, maar er zijn ook veel bedrijven en mensen die hier heel goed in slagen. Wat valt op bij de bedrijven waarin dat goed lukt? Wat maakt dat zij soepel meebewegen met de markt, innovatiever zijn en beter presteren? En wat kun je juist nu doen om ook zo succesvol te worden?

Een van de sleutels in het succes is de betrokkenheid van hun medewerkers. Er zijn heel veel manieren om medewerkers betrokken te maken, maar een combinatie van strategie, ingebed in organisatiecultuur en HRM werkt het beste, zeker wanneer er ook een financiële component bij wordt gevoegd. Dat kan zijn winstdeling of daadwerkelijk financieel participeren met aandelen of certificaten. Want niets is mooier en genereert de meeste effecten dan samen eigenaar zijn van een bedrijf. 

De ervaring van mede-eigenaarschap creëert de meeste betrokkenheid in een organisatie. Je deelt informatie met elkaar, verantwoordelijkheden liggen laag in de organisatie en je zoekt naar de beste manieren om samen te werken. Gaat het goed dan deel je de winsten en als het, zoals wellicht nu, wat minder gaat, deel je samen de pijn en ga je kijken hoe je kan aanpassen of kan veranderen om weer succesvol te zijn. 

Het mede-eigenaar maken van iemand in uw bedrijf is op dit moment heel erg populair. Mijn boek 'Iedereen aandeelhouder' staat al ruim 5 jaar in de top 1000 van Managementboek en deze zomer zelfs weer in de top 200. Ook zien wij het aan de bezoekers van onze website. De website wordt ontzettend goed bezocht.

Niet iedereen weet dat SNPI jaarlijks tientallen bedrijven helpt bij het mede-eigenaar maken van de medewerkers. SNPI is niet alleen een kenniscentrum. Naast het promoten van het onderwerp, begeleiden wij bedrijven bij de invoering, bij allerhande vragen over aandelenplannen, doen wij evaluaties en hebben wij een netwerk van gelijkgestemde bedrijven die bij elkaar komen om kennis te delen en zo hun participatieplan up-to-date te houden. Onze kracht ligt in het totaalconcept.

We zien een trend in Nederland dat de bedrijven die ervoor kiezen om medewerkers mede-eigenaar te maken, dit niet doen vanwege het cashen op de aandelen, maar meer vanuit een visie en strategie. 

Aan wie gaat een DGA de aandelen verkopen? U bent DGA en u bent toe aan een volgende stap. U zou graag met pensioen willen of een stapje terug willen doen. Maar het kan ook zo zijn dat u liever ondernemer bent en minder graag directeur. 

Hoe kunt u dit organiseren in uw organisatie? Aandelen overdragen is vaak een onderdeel van deze transitie en verandering. 

SNPI is gespecialiseerd in het overdragen van aandelen of certificaten van aandelen aan het personeel. Wij helpen u graag met het uitwerken van uw ideeën.

Participatie bij startende bedrijven is eigenlijk vrij simpel. Belangrijk is  dat je weet wat je wanneer kunt doen en ook moet doen. 

Bij de start van een onderneming kun je heel gemakkelijk alle soorten participatie invoeren. Maar wat je vaak ziet, is dat de oprichters bij het opstarten van een nieuw bedrijf erg druk zijn met het inrichten van het bedrijfsproces en de activiteiten. Participatie heeft in die fase vaak geen prioriteit. Dat is ontzettend jammer, want als je makkelijk participatie wilt invoeren, moet je dat echt meteen vanaf de start inrichten en niet wachten tot je al een tijdje draait. 

Welke vormen van participatie zijn er? De lichtste vormen zijn winstdelingen, bonussen en allerlei varianten zoals een SAR of phantom shares. Je kan gaan werken met opties of met echte participatie in de vorm van aandelen en certificaten van aandelen. 

Bij het opstarten van een bedrijf is het handig om de verschillen te leren kennen en te weten welke vorm je wanneer kan opzetten.

Formele zeggenschap van medewerkers vinden de meeste ondernemers een beetje eng. Maar u als ondernemer wilt wel erg graag dat de medewerkers met u meedenken en signaleren als er iets niet goed gaat op de werkvloer. Dit meedenken is ook een soort zeggenschap.

Medewerkers participeren in uw organisatie. Participatie (deelnemen) en zeggenschap (formeel recht om mee te beslissen) gaan vaak hand in hand. Zeggenschap en participatie zijn er in veel verschillende vormen en op verschillende gebieden.  

Welke vormen van participatie en zeggenschap zijn er allemaal en hoe stem je dit op elkaar af? De participatiedriehoek van SNPI geeft een goed beeld.