Veel mensen denken dat het een spannende stap is om medewerkers mede-eigenaar te maken van uw bedrijf. Is dat nu echt zo eng of word je bang gemaakt door adviseurs?
Wij zeggen namelijk dat het helemaal niet eng is, als je maar goed weet wat je wilt bereiken en je je erin gaat verdiepen, zodat je echt weet wat het allemaal inhoudt. Pas wanneer je weet wat het doel is en je eventuele risico's in kaart hebt gebracht, kun je weloverwogen besluiten nemen. En dan is participatie echt niet enger dan welk ander ondernemersbesluit in deze coronatijd.
Kies de juiste vorm voor uw doel
Het mooie van een medewerkersparticipatieplan is dat u heel veel keuzevrijheid heeft om er echt een persoonlijk plan van te maken. Het is ook niet per se altijd de beste keuze om medewerkers mede-eigenaar te maken. Het hangt van het doel af dat u voor ogen heeft en het type medewerkers die werkzaam zijn in het bedrijf. De keuze om medewerkers mede-eigenaar te maken moet passen bij doelen op de langere termijn. U wilt als DGA een stap terug doen, of u heeft hele goede medewerkers die u echt niet kwijt wilt en die u wilt laten meedelen in de groei en succes van het bedrijf, u zoekt naar een weg om de belangen van u en de medewerkers gelijker te maken. Gaat het goed dan delen zij in het succes, zit het wat tegen, dan helpen zij u met het actief meedenken en zet je samen de schouders eronder.
Wilt u niet meer dan uw medewerkers simpel laten meegenieten van onverwacht meevallende resultaten in de afgelopen periode, dan is een andere vorm misschien meer geschikt, zoals winstdeling. Zoekt u een meer structurele aanpassing en past dit bij uw toekomstbeeld, kijk dan eens naar financiële participatie met mede-eigenaarschap.
Samen ondernemen?
Wanneer er gekozen wordt voor mede-eigenaarschap dan kunt u nog steeds een plan naar wens opstellen. Vooraf zal er bepaald worden in welke mate de medewerkers mede-eigenaar worden. Dit varieert in de praktijk van een paar procent tot 100 procent van de aandelen, afhankelijk van het gekozen doel. Ook is het mogelijk te variëren in de mate en vorm van zeggenschap die aan de aandelen is verbonden. Bijvoorbeeld door het invoeren van certificaten, waarbij een STAK-bestuur deze certificaathouders vertegenwoordigt in de aandeelhoudersvergadering. Ook kunnen stemrechtloze aandelen beschikbaar worden gesteld of er kan gekozen worden voor zogenoemde letteraandelen, waarbij verschillende aandeelhouders verschillende rechten hebben. Belangrijk is om de vorm te kiezen die het best past bij het doel dat u voor ogen heeft.
Verschil maken
Met het invoeren van eigenaarschap voor medewerkers kunt u bewust of onbewust verschil maken tussen groepen medewerkers. Vaak wordt van het management verwacht dat zij zeker meedoen en soms kunnen zij ook meer aandelen aankopen (zeker bij een bedrijfsovername). Ook is het tot op heden gebruikelijk om aandeelhouderschap te koppelen aan het dienstverband, maar stakeholderregelingen worden steeds populairder, waardoor ook andere groepen mee kunnen doen. Bedenk vooraf wat het betekent voor uw bedrijf als de toegang tot aandelen niet gelijk is voor medewerkers. Denk niet te snel dat dit niet interessant is voor bepaalde functies. Houd bij de inrichting van het plan rekening met medewerkers die misschien niet veel kunnen of willen investeren. Hoe kunnen zij toch meedoen? Aandeelhouderschap door medewerkers heeft het meest positieve effect als dit bedrijfsbreed wordt toegepast.
Medewerkers meenemen
Het kan gebeuren dat een ondernemer zelf vol is van het plan om medewerkers mede-eigenaar te maken, maar dat medewerkers niet meteen super enthousiast zijn. Bespreek het plan tijdig met medewerkers en onderzoek of er voldoende enthousiasme is. Maak het ook echt een plan voor de medewerkers. Win-win participaties werken voor iedereen het beste. U zult uw medewerkers goed moeten informeren en meenemen in het plan, maar het plan is ook een lakmoesproef voor de ondernemer. Hebben de medewerkers zoveel vertrouwen in het bedrijf dat ze er zelf in zouden willen investeren? Hoeveel persoonlijk financieel risico willen de medewerkers aangaan voor het bedrijf? Enig risico lopen is onvermijdelijk, maar probeer dit voor je medewerkers wat te beperken. Medewerkers met een hoger salaris kunnen zich in principe meer risico's veroorloven, dan medewerkers met een minimumloon. Maar als werkgever heb je ook de plicht om je medewerkers te beschermen en dus moet je goed kijken naar je populatie en de meest geschikte mogelijkheden afwegen. Je kunt de medewerkers ook certificaten schenken of laten inruilen voor overuren of boventallige vakantiedagen en zo medewerkers een pakket aandelen of certificaten laten opbouwen. Er leiden gelukkig erg veel wegen naar Rome!
Goed voorbereiden
Ten slotte is een goede voorbereiding enorm belangrijk om risico's op mislukking te vermijden. Een goed doordacht plan, dat in lijn is met de bedrijfsstrategie voor de langere termijn, dat aansluit bij de visie van de ondernemer en goed aansluit bij de medewerkers en hun motivatie en persoonlijke financiële situatie heeft meer kans op succes. Een plan dat goed in elkaar zit vormt een fundament voor een mooie participatieve onderneming. Vanaf daar ga je samen verder bouwen aan de onderneming en de successen.
Risico’s beperken
Hoewel het een ingrijpend besluit is voor de structuur van een onderneming en voor veel DGA's best spannend om medewerkers mede-eigenaar te maken, kunnen veel risico’s door een goede voorbereiding beperkt worden. SNPI heeft enorm veel ervaring met het ontwerpen van participatieplannen die aansluiten bij de onderneming en een goede verbinding tot stand brengen tussen de wensen van de ondernemer en medewerkers.
Wie zijn wij?
SNPI is het expertisecentrum voor financiële participatie in Nederland en ondersteunt bedrijven bij het mede-eigenaar maken van medewerkers in het bedrijf waar zij werken. SNPI is onafhankelijk en non-profit. Kijk voor meer informatie op www.snpi.nl.
Wij helpen jaarlijks tientallen bedrijven met medewerkersparticipatie en hanteren zoveel mogelijk vaste bedragen voor onze dienstverlening. Heeft u nog geen regeling, maar denkt u er wel over? Nu is een goed moment om te starten met een eigen participatieplan.
