Tijdens een recente SNPI- bijeenkomst kreeg Oscar Smit, CEO/COO van Progress, het woord om te vertellen over de invoering van medewerkersparticipatie binnen zijn organisatie. Progress, een expertbureau in de life sciences-sector, bestaat sinds 1999 en telt vijftig consultants, aangevuld met een kleine flexibele schil. Twee jaar geleden zette het bedrijf de stap naar medewerkersparticipatie, een proces dat sindsdien een belangrijke rol speelt in de bedrijfsvoering.
Vergroten van eigenaarschap binnen de organisatie
Smit legde uit dat de belangrijkste reden voor de invoering van medewerkersparticipatie was om het gevoel van eigenaarschap binnen de organisatie te vergroten. Het doel was om medewerkers te laten meeprofiteren van het financiële succes en de groei van Progress. Daarbij benadrukte hij dat de regeling niet bedoeld was als vervanging van de bestaande bonusregeling, maar juist als een waardevolle aanvulling daarop. Daarnaast wilde het bedrijf medewerkers nauwer betrekken bij het besturen van de organisatie, hen laten ondernemen en langdurig aan Progress binden. Het uiteindelijke streven was om een werkomgeving te creëren waarin medewerkers tot aan hun pensioen, zoals Smit het verwoordde, “tot aan de geraniums” bij het bedrijf blijven.
De structuur: STAK en certificaten van aandelen
Om de medewerkersparticipatie te structureren, heeft Progress 5% van de aandelen beschikbaar gesteld voor de regeling. Hiervoor werd een Stichting Administratiekantoor (STAK) opgericht, die de administratie en uitvoering beheert. Binnen deze regeling worden certificaten van aandelen uitgegeven, waarbij één aandeel overeenkomt met honderd certificaten. Deelname is mogelijk voor alle medewerkers met een vast contract, maar bij vertrek uit dienst is men verplicht de certificaten te verkopen. De opbouw en afbouw van het aandelenbezit zijn zodanig geregeld dat speculatieve aan- en verkoop wordt voorkomen.
Na twee jaar blijkt de regeling al succesvol: inmiddels is 3% van de beschikbare 5% aan certificaten verkocht. Dit betekent dat er nog 2% beschikbaar is voor het komende jaar. Smit gaf aan dat als de interesse verder toeneemt, er mogelijk extra aandelen beschikbaar worden gesteld voor medewerkersparticipatie.
Een lang traject met fiscale uitdagingen
Hoewel medewerkersparticipatie bij Progress nu een succes is, ging het implementatieproces niet zonder uitdagingen. Smit gaf aan dat het hele traject uiteindelijk anderhalf jaar in beslag nam, terwijl dit in theorie binnen zes maanden had gekund. De voornaamste vertraging werd veroorzaakt door het overleg met de fiscus. Dit zorgde ervoor dat de medewerkers meerdere keren moesten worden geïnformeerd over uitstel, wat de communicatie intern uitdagend maakte. Achteraf gezien had het proces wellicht zelfs binnen vier maanden afgerond kunnen worden als er minder bureaucratische obstakels waren geweest.
Doelen grotendeels bereikt, maar nog ruimte voor verbetering
Na twee jaar medewerkersparticipatie concludeert Progress dat de belangrijkste doelen grotendeels zijn behaald. Het eigenaarschap onder medewerkers is vergroot en zij profiteren nu actief van het financiële succes van het bedrijf. Bovendien biedt de regeling een waardevolle aanvulling op de bestaande arbeidsvoorwaarden.
Toch ziet Smit nog ruimte voor verbetering. Vooral op het gebied van betrokkenheid bij de bestuurlijke aspecten van het bedrijf valt er nog winst te behalen. Het management blijft daarom werken aan verdere integratie van medewerkersparticipatie, zodat medewerkers niet alleen financieel meeprofiteren, maar ook actiever betrokken worden bij strategische beslissingen binnen Progress.