Vrijdag maakte Lush bekend dat alle medewerkers mede-eigenaar worden van de onderneming. Dit betekent dat er 14.900 nieuwe aandeelhouders bij zijn, meldt het Twitteraccount van Lush Nederland. Maar zijn ze echt aandeelhouders? En wat hebben ze nu precies te zeggen? Vandaag gebruiken we de nieuwe casus van Lush om een term uit te leggen die naar Nederland over is gewaaid: Employee Benefit Trust (EBT).
Wat is Lush?
Lush is een cosmeticaproducent die op een eerlijke, diervriendelijke en biologische manier wil werken. De eigen winkels ruiken ontzettend zoet en grote brokken zeep staan als kazen op elkaar gestapeld op toonbanken. Het personeel loopt rond in ambachtelijke schorten met dienbladen vol zeep. Lush profileert zich als wereldverbeteraar en stuurt regelmatig cameraploegen en vertegenwoordigingen naar protesten voor dierenrechten en sociale doelen. En nu hebben ze de blik intern gericht: mede-eigenaarschap voor de medewerkers. Wat betekent dit precies?
Wat is een Employee Benefit Trust?
Lush heeft een Employee Benefit Trust opgericht, een fonds dat aandelen en vermogen namens de werknemers beheert. De onderneming kan aandelen in het fonds storten (en dividend), wat vervolgens in belastingvrije (in het VK) uitkeringen wordt uitgekeerd aan de medewerkers. Een Truste(e) zorgt voor het beheer van het Trust. Echte aandeelhouders zijn de medewerkers echter niet. Het fonds representeert de bijna vijftienduizend aandeelhoudende medewerkers, maar zij bezitten individueel geen waardepapieren. Ze hebben de mogelijkheid om uitkeringen te ontvangen uit het fonds en door de voorwaarden die Lush heeft toegevoegd hebben ze ook zeggenschap in strategische keuzes van het bedrijf. Waarschijnlijk participeren ook de Nederlandse Lushmedewerkers in het Britse EBT, want zo’n organisatie bestaat niet in het Nederlandse recht. Wat in Nederland het meeste lijkt op een EBT is een STAK, Stichting Administratie Kantoor. Wat dit precies is beschreven wij in de vorige blog.
Inspraak en hoogte van de lonen in de bedrijfsfilosofie
Lush heeft wat speciale voorwaarden opgenomen in de EBT over zeggenschap. Lush mag niet verkocht worden zonder toestemming van de werknemers, vertegenwoordigd in het EBT. Bovendien mag ook de bedrijfsfilosofie, vastgelegd als de kernwaarden van Lush, niet veranderd worden zonder toestemming van de medewerkers. Deze bedrijfsfilosofie is vrij breed, onder meer verdienen medewerkers altijd meer dan het minimumloon en Lush respecteert het milieu in het productieproces. In de praktijk hebben de medewerkers invloed op twee zaken binnen Lush: verkoop van het bedrijf en de bepalingen in de waarden, daarmee op hun loon en het milieubeleid. Best invloedrijk dus. Bovendien kunnen medewerkers van Lush ook op eigen initiatief een ethisch vraagstuk ter discussie stellen en hoeven zij daarvoor niet te wachten op een aandeelhoudersvergadering of iets dergelijks.
Participatie als Brand Narrative
Wat we bij Lush zien, is iets wat nieuw is: participatie als onderdeel van de ideologie van het bedrijf. Lush staat voor een betere wereld op alle vlakken: milieu, emancipatie, eerlijke arbeid. Dit is voor veel consumenten de reden om te kiezen voor producten van Lush. Door een participatieplan in te voeren is ook medewerkersparticiptie een
onderdeel van hun brand narrative geworden, want zoals Forbes’ Patrick Hanlon verwoordt: “Brands are no longer what we tell people we are, but what our community says about us.” Die community bestaat grotendeels uit consumenten, maar ook uit werknemers en influencers zoals bloggers en vloggers. Door de waarden na te streven die ook de producten uitstralen, wordt Lush een sterker en betrouwbaarder merk. Wanneer het openheid geeft over de beloning van het personeel, zal het ook open en betrouwbaar zijn over de ingrediënten van de producten.
De belastingpolitiek als bedrijfsfilosofie
Toch zijn EBT’s niet helemaal zonder smet. De laatste twintig jaar zijn EBT’s populair geworden in het Verenigd Koninkrijk. De Britse Belastingdienst is hier overigens niet blij mee en ziet dat EBT's te vaak worden opgericht met als doel belasting te ontduiken. De HMRC (Her Majestity’s Revenues and Cumstoms, de Britse Belastingdienst) bestempelde EBT’s als “Aggressive Tax Avoidance”. HMRC is momenteel aan het werk aan “settlements” om onbelaste EBT uitkeringen alsnog te kunnen belasten. Bij Lush lijkt dit niet het geval. Lush is juist erg open over hoeveel belasting het betaalt. Een eerlijk fiscaal beleid is onderdeel van de bedrijfsfilosofie van Lush. Zo maakte het dit jaar bekend meer dan 42% van zijn winst aan belasting te betalen en niet zijn geld in belastingparadijzen en brievenbusfirma's te parkeren.
Ook uw medewerkers mede-eigenaar maken?
Wanneer u een participatieplan op wilt zetten, bepaalt u de randvoorwaarden zelf, net als Lush. Wat het meeste lijkt op een EBT in Nederland is een STAK, een stichting voor het beheren van aandelen voor medewerkers. Wij kunnen u helpen bij het opstellen van een participatieplan en hoe u dit aan kunt sluiten bij het karakter van uw bedrijf en uw bedrijfswaarden. Daarbij kunt u het precies zo invullen zoals u het wilt, net zoals Lush deed. U hoeft uiteraard niet zo ver te gaan als Lush - het kan wel.
Meer weten over de rol van een STAK in een participatieplan? Download hier gratis onze handleiding, waar de belangrijkste dingen die u moet weten over het invoeren van medewerkersparticipatie worden toegelicht.
