Meestal schrijven wij deze blog over de praktische kant van financiële participatie. Maar participatieplannen weerspiegelen ook idealen, visies op ondernemen en op de verhouding tussen mensen en het bedrijf waar zij voor werken. Daar willen we deze keer dieper ingaan. En we willen meteen ook een tipje van de sluier lichten over het SNPI-onderzoek naar trends op de arbeidsmarkt. Hier komen namelijk interessante conclusies uit over de waarde die medewerkers aan uw idealen hechten.
Werknemersaandelen: drie visies
Werknemersaandelen en andere vormen van financiële werknemersparticipatie zijn in de geschiedenis vaker gebruikt als instrument, met name in de 20ste eeuw, in handen van verschillende partijen en in verschillende landen. Wetenschappers (Poutsma, Mol en Van Beusekom, 1998) onderscheiden drie verschillende visies en idealen op financiële werknemersparticipatie:
• Participatie als democratische kracht
• Participatie als productieve som
• Participatie als positieve som
Democratische kracht: het maatschappelijke belang van participatie
Participatie wordt in Nederland als democratische kracht nagestreefd in de jaren zestig en zeventig, wanneer door toenemende ontslagen de arbeidsverhoudingen ‘vermaatschappelijken’. Werknemersaandelen worden gezien als een instrument om de werknemer meer zeggenschap en vermogen te geven, om zo ongelijkheid te compenseren. Het debat wordt grotendeels buiten de ondernemers om gevoerd, door bijvoorbeeld de vakbeweging. Het instrument is gericht op het begunstigen van werknemers.
Productieve som: participatie als productievergroter
Participatie als productieve som wordt omschreven als een ver-onmaatschappelijking van het debat rond financiële werknemersparticipatie. Het wordt louter gezien als een instrument ter motivatie van werknemers. Het doel van deze verhoogde motivatie is uiteindelijk het toenemen van de productie, ten gunste van de onderneming. In dit beeld zijn vooral de werkgevers de begunstigden en de werknemers instrumenten.
Positieve som: beste van twee werelden
In de jaren negentig komt het beste van deze twee visies samen, en leeft de overtuiging dat niet alleen de werknemers, maar ook de werkgevers voordeel kunnen halen uit werknemersaandelen. Een win-win situatie dus. Dit is een visie op participatie die SNPI deelt. Voor de onderneming kan financiële werknemersparticipatie gunstig zijn vanwege de mogelijkheid om personeel te blijven boeien en aan zich te binden. Voor de werknemers is de ‘winst’ tweezijdig: zij worden niet alleen financieel beloond, maar ook democratisch door middel van een (al dan niet beperkte) vorm zeggenschap in de onderneming.
Aansluiten bij visie bedrijf
Zoals SNPI in het viercomponentenmodel aangeeft, het succes van een aandelenplan hangt onder meer af van de mate waarin het past en aansluit bij de visie, strategie en het beleid van de onderneming. Financiële werknemersparticipatie past het best bij een bedrijf dat medewerkers een actieve rol wil geven in het realiseren van de strategie en de strategische doelen. Welke idealen streeft u na in uw bedrijf? En waarom is het belangrijk deze idealen te delen met medewerkers?
Trendonderzoek
Uit de eerste gegevens van ons trendonderzoek naar ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zien we dat medewerkers steeds meer waarde hechten aan de idealistische kant van het bedrijf waar zij werken. Bijna driekwart van de geënquêteerden gaf aan het erg belangrijk te vinden dat de idealen van een onderneming aansluiten bij zijn of haar persoonlijke idealen. Dit correspondeert met bestaand onderzoek dat aangeeft dat idealen steeds belangrijker worden voor werknemers. Echter, in ons onderzoek zien we een interessante breuk met voorgaande onderzoeken.
Idealistische millennials
In andere onderzoeken wordt vaak verwezen naar millennials (geboren na 1985) die als generatie specifiek idealistischer zouden zijn dan voorgaande generaties. Uit ons onderzoek blijkt juist dat er veel overeenkomsten zijn tussen de generaties. In iedere leeftijdsgroep geeft ongeveer driekwart aan dat de idealen van het bedrijf waar zij werken aan moeten sluiten bij de persoonlijke idealen. Opvallend is dat de generatie die voor 1955 geboren is, de zogenaamde babyboomers, dit een heel stuk minder belangrijk vindt. Hier geeft maar de helft aan dit belangrijk te vinden.
Werknemers – toekomstige en huidige – vinden de idealen van het bedrijf waar zij voor werken relevant. Daarom is het niet wollig om bezig te zijn met de idealen achter een aandelenregeling, maar ook pragmatisch interessant. Voor uw medewerkers en het karakter van de onderneming kan het juist erg belangrijk zijn.
Advies
SNPI informeert en adviseert bedrijven vanuit de gedachte dat participatieplannen een win-win voor werknemers en werkgevers moeten zijn. Voor meer informatie over vormen van aandeelhouderschap voor medewerkers kunt u ons altijd mailen en bellen op mail@snpi.nl of 030-7531462.
Voor meer informatie over de keuze tussen de verschillende vormen van aandelen, willen wij u graag wijzen op de handleiding.
Deze is gratis te downloaden via de afbeelding hieronder:
