Gratis bestaat niet

Schenking van aandelen aan medewerkers

Heel vaak krijgen we vragen over schenkingen van aandelen aan personeel. Ondernemingen hebben dit dan vaak al toegezegd aan hun personeel en willen het snel even regelen, liefst zonder kosten. Het plan is meestal om een percentage aandelen van de bv of de coöperatie in een stichting te storten en de vraag is om dit even te helpen regelen.

Fantastisch

Uiteraard is het fantastisch dat ondernemers hun medewerkers aandelen willen geven en met participatie willen starten. Uit onderzoeken blijkt ook steeds weer dat bedrijven met medewerkersparticipatie beter presteren dan bedrijven zonder participatie. SNPI zou graag zien dat meer bedrijven participatie met aandelen zouden toepassen. Helaas is de materie best wel complex en te veelomvattend om zo een besluit over te kunnen nemen. Wij hebben daarom ook het handboek Iedereen Aandeelhouder geschreven. Over mede-aandeelhouderschap van medewerkers moet je niet lichtzinnig zijn. In deze blog een paar tips en adviezen voor ondernemers die overwegen om aandelen aan het personeel cadeau te doen. 

1. Gratis bestaat niet

   Wat ik altijd vreemd vind, is dat er nog steeds ondernemers zijn die denken dat ze iets gratis kunnen geven aan hun personeel. Tuurlijk is gratis iets weggeven prachtig, maar het is toch al jaren zo dat gratis schenken aan personeel gewoonweg niet kan. Alle schenkingen aan personeel worden gezien als loon, ook als het een schenking betreft van aandelen naar een stichting voor de medewerkers. Iets gratis en onbelast aan medewerkers geven kan alleen binnen de werkkostenregeling en daarbinnen is de ruimte heel beperkt, dat weten inmiddels alle ondernemers van Nederland.
   En wat is er mis met aandelen kopen? Als medewerkers de mogelijkheid krijgen om aandelen te kopen, zullen ze zich heel goed gaan oriënteren op de koop en welke voordelen ( en nadelen) dit zal hebben. Of wat dacht u van inruil van arbeidsvoorwaarden voor aandelen. Ook dat kan uiteraard. Maar let wel, ook hierbij moet afgerekend worden via de fiscus. Het blijft gaan om loon. 

2. Haastige spoed is nooit goed 

   Laten we wel zijn, het is een prachtig idee om aandelen aan medewerkers te schenken en wat we vaak zien: als dit idee er eenmaal is, dan volgt een toezegging ook al snel. Eventueel wordt er alvast een mooi persbericht over gestuurd en het nieuws wordt via social media en internet de wijde wereld in getoeterd. Daarna is het een kwestie van even een contract opstellen, toch?
   FOUT, neem nou toch eerst de tijd om met een goede adviseur om tafel te zitten en uit te denken of dit kan en vooral ook hoe dit dan zou moeten. Te vaak zien we dat deze stap, het goed nadenken over het hoe en wat, pas volgt na een gedane toezegging. Laat ik u uit de droom helpen, aandelentransacties zijn meer dan even een contract afspreken. 

    

3. Denk na over toezeggingen, hoe ga je ze waarmaken?

   Aandelen schenken -of verkopen – aan het personeel is een structuurwijziging en is dus een fundamenteel besluit. Het is uiteraard mogelijk om aandelen te verkopen aan een stichting (een STAK of een personeelsstichting) en vervolgens beschikbaar te stellen aan het personeel, al dan niet als schenking, beloning of mogelijke aankoop. Deze stichting wordt mede-aandeelhouder. Zo’n schenking van de aandelen is dus niet gewoon een contract en na toezegging is het ook niet meer terug te draaien. U ontwikkelt een nieuwe dimensie in de relatie tussen medewerkers en bedrijf.
   Begrijp mij niet verkeerd. Wij zouden natuurlijk graag zien dat veel bedrijven een participatie starten. Maar wij weten ook uit ervaring dat alleen participaties om de juiste redenen en op de juiste manier uitgevoerd, effecten sorteren. Aandelen als schenking alleen, hebben in de praktijk weinig positief effect.

4. Verken de alternatieven

   Participatie middels aandelen is uitstekend als de doelstellingen zijn om meer eigenaarschap te creëren, winst en groei samen te delen of om het bedrijf door te verkopen aan het personeel in het kader van bedrijfsopvolging. Veel redenen zijn hele goede redenen voor de invoering van participatie. Maar wanneer de enige reden is meer betrokkenheid creëren en/of een bonus te geven, dan is winstdeling mogelijke een veel eenvoudigere manier om dit te bereiken. Onderzoeken laten zien dat een brede winstdelingsregeling ook mooie effecten kan hebben op de gehele organisatie. Aandeelhouderschap is ingrijpend. Voordeel van die ingrijpendheid is ook wel weer dat wanneer medewerkers zich echt mede-eigenaar voelen en zo worden betrokken bij de organisatie de positieve effecten vele malen groter zullen zijn dan bij winstdeling alleen.
   
   

5. Participatie invoeren kost tijd

   Aandelen toezeggen en bij de uitvoer erachter komen dat de invoering enige maanden in beslag gaat nemen, is natuurlijk niet grappig en kan leiden tot teleurstellingen in de gehele organisatie.
   Maar helaas is het inregelen van een participatieplan niet snel even gedaan. Er zijn meerdere stappen te nemen. Allereerst moet de waarde worden bepaald. Alleen bij beursgenoteerde bedrijven is dit eenvoudig. Voor niet-beursgenoteerde bedrijven is dit echt een klus voor een externe partij die is aangesloten bij NIRV en business evaluator is. Daarna volgt de juridische structuur en de keuze van de participatievorm (aandelen, certificaten van aandelen of opties). Hoe worden de spelregels in de regeling: Wie mogen deelnemen, hoe gaat koop en verkoop, hoe doen we het met de zeggenschap?
   De hele juridische structuur moet worden bekeken en op basis van de wensen en mogelijkheden wordt een nieuwe structuur gebouwd, idealiter ook rekening houdend met andere toekomstige wijzigingen. Dit is een fundamenteel besluit en uit onze praktijk merken wij dat een dergelijk besluit niet zo even is te maken. Er zijn ongelooflijk veel keuzes te maken. 

    

6. Aandelenparticipatie opstarten kost geld!

   Tegen mijn kinderen zeg ik altijd dat gratis niet bestaat. De zon komt gratis op en een knuffel van mama is ook gratis. Maar verder is er in het leven helemaal niets gratis. Goed juridisch advies voor een participatieregeling met aandelen kost dus ook gewoon geld.
   Het (gratis) kopiëren van andermans regeling en stukken wordt veel gedaan, maar daarmee wordt de regeling niet gratis. Wij vinden het niet slim omdat elke regeling een uitkomst is van allerlei keuzes en beslissingen. Elke regeling die wij bij SNPI opstellen is uniek en wij begeleiden tietallen bedrijven per jaar.
   De kosten voor een geheel traject variëren enorm. Grote bedrijven geven makkelijk tientallen duizenden euro’s uit aan de verschillende adviseurs. Werk je met SNPI dan hanteren wij pakketprijzen afhankelijk van de bedrijfsgrootte. Maar alles bij elkaar: waardering, juridisch advies, projectbegeleiding, informeren en communiceren naar personeel, notarieel alles vastleggen, dit kost gewoon geld en dat moet je je wel realiseren als je begint met een regeling.

Tips

U denkt erover aandelen aan personeel te schenken, dan zijn dit onze tips:
1. Gratis bestaat niet
2. Haastige spoed is nooit goed
3. Denk na over toezeggingen, hoe ga je ze waarmaken?
4. Zijn er goede alternatieven?
5. Participatie invoeren kost tijd
6. Aandelenparticipatie opstarten kost geld

In oktober organiseert SNPI het event Iedereen aandeelhouders. Een unieke kans voor ondernemers én (hun) medewerkers om zich te oriënteren op aandeelhouderschap. Ontmoet aandeelhouders en ondernemers die hier ervaring mee hebben en volg de verschillende masterclasses.

Voor meer informatie over vormen van aandeelhouderschap voor werknemers kunt u altijd ons mailen en bellen op mail@snpi.nl of 030-7531462.