Als we kijken naar de kleinere MKB bedrijven zien we gechargeerd twee types Directeur Grootaandeelhouders (DGA). Zwart wit gezegd zijn er doeners en delers. Beiden kunnen kiezen voor werknemersaandeelhouderschap, ieder op eigen wijze.
Door Pascale Nieuwland-Jansen
De doeners zijn vaak de oprichter van het bedrijf. Hij, meestal een hij, spreekt over ‘mijn bedrijf, mijn idee, mijn visie, mijn product en mijn mensen’. Dit type DGA is soms extreem goed in het enthousiasmeren en meekrijgen van mensen voor een visie of een aanpak en vaak bijna even extreem ongeduldig voor gezeur en geneuzel. Hiermee bedoelt hij alle zaken die hij persoonlijk niet interessant vindt, maar die verplicht zijn omdat de wet of regels het voorschrijven of omdat iemand anders het heeft bedacht. Hij kan enorm veel en graag met mensen uit het bedrijf praten over het bedrijf, het werk of hoe je het best tot resultaten komt, maar ziet eigenlijk niet zo wat het nut is van een OR of een ander formeel overleg.
Energie
Deze DGA kan heel goed en snel beslissen, ziet vaak precies wat de kracht is van een medewerker en zal daarom het bedrijf zo organiseren dat anderen de zaken op zich nemen waar hij ‘geen energie van krijgt’. Ondernemen is, volgens hem, bij alles afvragen hoe het anders kan. Zijn financiële betrokkenheid bij het bedrijf is meestal erg groot. Ook al is het bedrijf intussen misschien gegroeid tot 50 medewerkers – de aandelen zijn in handen van de DGA en hij beschouwt het bedrijf als zijn eigendom. Ondernemen doe je om winst te maken en winst ga je vervolgens investeren in het bedrijf, of in andere zakelijke of privé-avonturen. Geld uitgeven aan medewerkers is een kostenpost. Die moet goed in de gaten gehouden worden. Als het nodig is pakt hij wel een keer flink uit met een evenement of een feestje.
De delers
De tweede DGA is het type die het liefst met gelijkgestemden samenwerkt . Als hij een bedrijf start zal hij dit vaker samen met een of meerdere partners doen. Deze DGA wil ook wel een leuke boterham verdienen met zijn bedrijf, maar realiseert zich dat hij niet kan groeien zonder de inbreng en inzet van de mensen die hij om zich heen verzamelt, niet alleen partners maar ook medewerkers. Ook bij dit type DGA zijn er mensen met een sterke visie en heel duidelijke ideeën over de onderneming en waar die voor staat, maar dit type DGA ziet het bedrijf van meet af aan als iets wat ook buiten hem moet kunnen bestaan. Hij praat liever over ons bedrijf, ons idee, ons product en onze mensen.
Investeren in toekomst
Ik heb het hier over kleinere ondernemingen, tot 50 medewerkers, dus ook bij de delers zie je meestal geen ondernemingsraad of ander formeel participatieorgaan. Er is een cultuur waarin het echt wel gaat om presteren, competitie en competenties, maar de organisatie is vaak plat en medewerkers hebben veel invloed op hun werk. De salarissen zijn marktconform, zaken zijn bespreekbaar en de onderneming investeert ook in de toekomst van de mensen en hun kennis en vaardigheden.
Doeners worden delers
U begrijpt al dat we bij SNPI iets vaker te maken hebben met delers dan met doeners. Delers vinden het interessant om nieuwe instrumenten te leren kennen die ze kunnen gebruiken om mensen te motiveren voor resultaat en talent te binden. Ze vinden het uitermate boeiend om verder door te denken op de mogelijkheden die ontstaan door het beschikbaar stellen van aandelen aan medewerkers. Doeners komen eigenlijk vaak pas op het idee om het eigendom van het bedrijf te gaan delen met medewerkers als ze zelf afstand willen nemen, bijvoorbeeld om met pensioen te kunnen gaan. Nu is daar helemaal niks mis mee. In de Verenigde Staten is werknemersaandeelhouderschap enorm groot geworden door de ESOP, een gunstige regeling voor het overdragen van het bedrijf aan de medewerkers door de DGA, die met pensioen wil gaan. Ook in Nederland kan dat – al is het onder iets minder gunstige voorwaarden dan in de VS. Vaak zie je dan wel dat de nieuwe ondernemers delers zijn.
Bent u een doener of een deler en wilt u graag meer informatie over het onderwerp? Vraag dan een adviesgesprek aan!