Uit het laatste onderzoek van de Erasmus Universiteit blijkt dat heel veel werkgevers en werknemers positief staan tegenover financiële werknemersparticipatie. De onderzoekers vinden dat best veel bedrijven dit ook al toepassen. Of SNPI die conclusie deelt?
Door Pascale Nieuwland-Jansen
Als SNPI, promotor van financiële werknemersparticipatie en dan met name van financiële participatie in de vorm van aandelen met bijbehorend zeggenschap, zijn wij blij dat zoveel werkgevers en werknemers positief zijn. Maar als je ons vraagt of wij de percentages van de bedrijven die financiële werknemersparticipatie toepassen spectaculair vinden, dan moeten wij toch zeggen dat wij dat gevoel niet helemaal delen.
Beursgenoteerd
Wie alle vormen van financiële participatie bij elkaar optelt, komt voor Nederland op percentages die helemaal niet zo slecht zijn. Alle beursgenoteerde bedrijven doen wel iets met financiële participatie. Maar als je vraagt of deze bedrijven ook allemaal aan werknemersparticipatie doen, daalt het percentage van 100% meteen naar 40%. Een als je dat percentage weer verder verdeelt, dan zie je dat bedrijfsbrede aandelenregelingen slechts door 13% van de beursgenoteerde ondernemingen worden toegepast, 2% heeft een bedrijfsbrede winstdelingsregeling en 18% werkt met een regeling met opties.
Bedrijfsresultaat
SNPI is met name voorstander van bedrijfsbrede regelingen met een voorkeur voor de vormen winstdeling en aandelenplannen. Onderzoek van Poutsma en Braam liet in 2009 al zien dat bedrijven die alleen een financiële participatie voor de top hebben, het significant slechter deden dan bedrijven met bedrijfsbrede winstdeling en/of aandelenplannen. Ook opties, waarvan je denkt dat die zeker positieve resultaten opleveren, bleken op de lange termijn juist negatieve effecten te hebben, zelfs als de optieregeling bedrijfsbreed werd toegepast. Daarbij komt dat opties bij uitoefenen fiscaal belast worden en het rendement hierdoor aanzienlijk minder is.
Het kan zo gemakkelijk
Voor de top hebben alle beursgenoteerde bedrijven het prima geregeld, maar het is klaarblijkelijk nog niet gebruikelijk om iets met financiële participatie te doen voor alle werknemers. Percentages van 2% en 13% zijn niet om over naar huis te schrijven. Terwijl het juist voor beursgenoteerde bedrijven heel gemakkelijk is om dit in te voeren en er allerlei fiscale voordelen zijn, waar zowel werkgever als werknemer van kan profiteren. Zo is het toegestaan om aandelen met korting (formeel afwaardering genoemd) te verkopen aan werknemers met als voorwaarde dat deze ze een aantal jaren niet van de hand mag doen. Per blokkeringsjaar een paar procent, oplopend tot in totaal 18,5% bij een blokkering van vijf jaar. Het rendement dat men daarna behaalt is helemaal vrij van belastingen. Na die blokkeringsperiodes kunnen werknemers vrij handelen met de aandelen. Daar hoeft het bedrijf verder niets voor te doen. Niet- beursgenoteerde bedrijven moeten het handelen nog helemaal zelf organiseren en mogelijk maken.
Delen is het nieuwe ondernemen
Gelukkig zijn er in Nederland ook beursgenoteerde bedrijven als ASML, Arcadis, Sligro Food Group en Holland Colours die zich heel goed realiseren dat de prestaties van de onderneming afhankelijk zijn van alle medewerkers en niet alleen van de mensen op het pluche. En dat is wat wij bij SNPI bedoelen met ‘Delen is het nieuwe ondernemen!’
Op 13 maart a.s. - zoals u intussen wel zult hebben begrepen – heeft SNPI een groot congres over financiële werknemersparticipatie. Op het congres zal onderzoeker Aloy Soppe in een vraaggesprek met de dagvoorzitter het onderzoek naar financiële werknemersparticipatie in Nederland toelichten. Het onderzoeksrapport is na het congres ook van de website van SNPI te downloaden.
