Participatie bij startende bedrijven is eigenlijk vrij simpel. Belangrijk is dat je weet wat je wanneer kunt doen en ook moet doen.
Bij de start van een onderneming kun je heel gemakkelijk alle soorten participatie invoeren. Maar wat je vaak ziet, is dat de oprichters bij het opstarten van een nieuw bedrijf erg druk zijn met het inrichten van het bedrijfsproces en de activiteiten. Participatie heeft in die fase vaak geen prioriteit. Dat is ontzettend jammer, want als je makkelijk participatie wilt invoeren, moet je dat echt meteen vanaf de start inrichten en niet wachten tot je al een tijdje draait.
Welke vormen van participatie zijn er? De lichtste vormen zijn winstdelingen, bonussen en allerlei varianten zoals een SAR of phantom shares. Je kan gaan werken met opties of met echte participatie in de vorm van aandelen en certificaten van aandelen.
Bij het opstarten van een bedrijf is het handig om de verschillen te leren kennen en te weten welke vorm je wanneer kan opzetten.
Winstdelingen en bonussen zijn de lichtste vorm van participeren en ook het eenvoudigst om in te voeren. Het maakt niet uit of je dit meteen vanaf de start inregelt of later.
Er is geen fiscaal voordeel te behalen bij winstdelingen en bonussen, niet voor het bedrijf en niet voor de medewerkers. Over de uitkering moet belasting worden betaald en ongeveer 50% komt netto in handen bij de medewerker.
De exotische varianten van winstdeling, zoals SAR en Phantom Shares, lijken veel op aandelen, maar zijn dat niet. SAR (Stock appreciation Rights), een winstdeling op basis van de stijging van de aandelenkoers. Phantom Shares is een winstdeling op basis van aandelen, alsof je aandelen in bezit zou hebben. De koers van de aandelen is hierbij wel belangrijk en betekent dat je dan ook jaarlijks de koers van de aandelen moet berekenen. Hierbij geldt voor zowel een SAR als Phantom shares dat dit fiscaal gezien wordt als een winstdeling.
Winstdelingen zijn wel eenvoudig toe te passen en meestal stel je dit pas in wanneer er winst gemaakt wordt. Zonder winst kan er geen uitkering plaatsvinden. Bij de oprichting van de B.V. hoef je dus niets in te regelen.
Alleen met certificaten van aandelen en aandelen wordt een medewerker ook echt mede-eigenaar. Via het bezitten van aandelen heb je rechten en plichten. Denk aan de financiële rechten op de waardestijging en dividend, zeggenschapsrechten, vergaderrechten et cetera.
Het voordeel van certificaten is dat de zeggenschap van de certificaathouders is gebundeld in een STAK en niet alle medewerkers in de AVA aanwezig zijn. Het stemrecht ligt bij het bestuur van de STAK (Stichting administratie Kantoor). Verder kunnen transacties onderhands plaatsvinden en hoef je niet jaarlijks langs de notaris.
Deze vorm van participeren lijkt te ingewikkeld voor starters, maar niets is minder waar. Voor je de BV opricht bepaal je hoeveel procent je wil onderbrengen bij het personeel. Alle personeelsleden die je hebt bij de start kan je eenvoudig aandelen of certificaten schenken. Bij certificaten zal je wel meteen een deel van de aandelen moeten onderbrengen in een STAK en de STAK zal opgericht moeten worden. Dat zijn de enige kosten bij de start.
Dit inregelen bij de start is zo eenvoudig omdat je dan nog alleen te maken hebt met de nominale waarde van het bedrijf. Verder maak je nog een paar spelregels voor deelname en stel je een blokkeringsperiode in. Dit kan op basis van jaren, maar ook op basis van resultaten. Pas na deze blokkeringsperiode bepaal je of er dividend wordt uitgekeerd en kan eventueel met de aandelen worden gehandeld (intern). Dat is dan ook het moment dat de waarde van het bedrijf zal moeten worden bepaald door een externe Register Valuator.
Na het aflopen van de blokkering, ga je de regeling verder uitwerken. Denk aan de waardering, waarderingsgrondslag, dividendbeleid, spelregels aanpassen aan de nieuwe situatie. Mogelijk kunnen dan ook mensen gaan participeren die later bij het bedrijf zijn komen werken. Dit is dan het moment dat je als organisatie kosten gaat maken voor het participatieplan.
Het grote voordeel is wel dat de medewerkers die vanaf het begin mee mochten doen, volop meeprofiteren van de waardegroei. Over de gemaakte winst hoeft geen belasting te worden betaald.
Heb je bij de start nog geen personeel, dan is het lastig alvast iets in te richten. Wel kan je in de staturen van BV opnemen dat een STAK en certificaten mogelijk zijn. Meld dit bij de notaris als je de BV gaat oprichten.
Een optie is het recht om in de toekomst een aandeel tegen een vooraf bepaalde prijs te kopen. De aandelenprijs moet dus gaan stijgen om opties interessant te maken. In een bepaalde periode mag je de optie uitoefenen.
Zo op het eerste gezicht is dit bij uitstek geschikt voor startups, maar er zitten een paar lastigheden bij opties. Bij opties moet je als bedrijf jaarlijks de koers van de aandelen uitrekenen. De aandelen die men kan kopen bij het uitoefenen van de opties, moeten beschikbaar zijn en er moet ook weer een koper zijn. Dit is voor een niet-beursgenoteerd bedrijf vrij ingewikkeld.
Bij het uitoefenen van opties willen de medewerkers de aandelen eigenlijk meteen weer verkopen, er moet dus op dat moment een koper zijn. Door onmiddellijk te verkopen en de opties uit te oefenen worden medewerkers die opties in handen hebben niet echt aandeelhouders. Maar de druk om meteen te verkopen is er wel omdat de opties op dat moment fiscaal worden afgerekend. De winst op opties is geheel belast. Zo bezien werkt zelfs een optie als een ingewikkelde vorm van winstdeling, net als de SAR. Er komt nog een nadeel bij dat de startup zich vanaf de start moet richten op de mogelijke verkoop van aandelen aan een derde. Maar niet alle startups worden een google of facebook en niet bij elke jonge onderneming is dit aan de orde.
Er wordt overigens wel gewerkt aan een wet, waarbij je de te betalen belasting pas hoeft te betalen op het moment van de feitelijke verkoop van de aandelen en dus niet op het einde van de optieperiode.
SNPI geeft al meer dan 15 jaar advies aan bedrijven. Onze kracht is dat wij bedrijven helpen alles eenvoudiger en overzichtelijker te maken. Wij bieden niet alleen juridische ondersteuning, maar ook HR, Communicatie, governance en strategische ondersteuning. Wij zijn van mening dat een regeling voor medewerkers niet onnodig ingewikkeld moet zijn, maar juist zo eenvoudig mogelijk en goed moet passen bij de organisatie en de doelstellingen. Als winstdeling voldoende is om de doelstellingen te behalen, dan vinden wij dat top.
Ons doel is namelijk niet om alle bedrijven aan een brede medewerkersparticipatie te helpen. De ondernemer bepaalt zelf wat hij/zij wil doen met de aandelen. Van ons hoeft niets, maar mag alles. Er is altijd sprake van keuzes en er is geen goed of fout. Wil je als ondernemer liever geen brede regeling en alleen managers laten deelnemen, dan is dat ook helemaal prima. Wie weet is het een eerste stap naar meer, maar het hoeft niet.
Wij vinden het wel erg leuk om bedrijven te helpen die heel bewust kiezen voor mede-eigenaarschap en een duidelijk doel voor ogen hebben. Bij voorkeur een beetje meer dan alleen een financieel motief. Dat participatie financieel iets op moet leveren, dat is zeker waar. Maar puur financiële regelingen zijn toch te vaak gericht op het individuele gewin en vaak te weinig op samenwerken en cultuur en het zijn van mede-eigenaar. Winst is leuk, maar continuïteit en behoud van banen is vaak net zo belangrijk.
Medewerkersparticipatie invoeren kost even tijd. Er moet het een en ander worden ingeregeld. Begin hier op tijd mee. Nu is een goede periode om te starten. Je hebt tot einde van het jaar tijd om de regeling uit te werken en aan te laten sluiten bij je bedrijf en medewerkers. Begin 2021 kan je dan op basis van de cijfers van 1/1/2021 starten. De meeste regelingen starten in de periode april-juli van elk jaar (binnen drie maanden na het vaststellen van de jaarrekening).
Wil je eens verder praten over de mogelijkheden, neem dan contact op en we plannen een call in om eens vrijblijvend te praten over de mogelijkheden en toepassingen die er zijn!
SNPI heeft over de jaren al honderden bedrijven geholpen met een participatieplan. SNPI biedt adviespakketten aan tegen een vast bedrag.
Heb je in corona-tijd ons boek besteld, dan komen wij deze zomer graag naar je toe. Als je ons de aankoopmail van Managementboek kan laten zien, dan komen wij graag bij je langs. Uiteraard houden wij bij het bezoeken van je onderneming wel de coronamaatregelen in acht.