Een nieuw ondernemingsmodel is in opkomst waarin het ondernemerschap en het aandeelhouderschap breder worden gedeeld in een onderneming. Startups kunnen hier al vanaf het begin heel gemakkelijk een mogelijkheid voor inbouwen. Dat maakt invoering later niet alleen gemakkelijker maar ook goedkoper.
Door Pascale Nieuwland- Jansen
Startups zijn vaak een samenwerkend clubje enthousiaste ondernemers. Ze willen samen investeren, ontwikkelen en opbouwen, vieren en de vruchten delen. Wat is het dan jammer dat het in Nederland zo onbekend is om meteen vanaf de start aandeelhouderschap te delen met alle medewerkers – ook als zij geen mede-oprichters zijn. Dit kan in allerlei vormen en varianten. Juist in de eerste jaren kan een bedrijf zo talent aantrekken en binden en het ondernemerschap inbouwen in het dna van het bedrijf. Door dit bij de start meteen als mogelijkheid in te bouwen – ook al is er op dat moment nog geen personeel - wordt het (later) invoeren veel gemakkelijker en goedkoper. Bovendien: hoe eerder een bedrijf medewerkers financieel laat participeren, hoe meer de medewerkers profiteren. Dan is het ook reëel om loon en participatie te combineren.
Oud ondernemersmodel
Verouderende bedrijven die het nu slecht doen grijpen heel gemakkelijker naar de arbeidsvoorwaarden van het personeel als kortetermijnoplossing. Wanneer je puur kijkt naar kosten is dat logisch. Maar geloofwaardig is het niet. Voor een nieuwe bloei is gemotiveerd en betrokken personeel een must-have. Met snijden in personeelskosten, terwijl datzelfde personeel nauwelijks heeft geprofiteerd van de vette jaren, bereik je deze must-have nooit. Het werkt niet als het personeel geen actieve factor is in het bereiken van positief resultaat.
Nieuw model
Uit onderzoek van prof. Joseph Blasi blijkt dat 100% van de bedrijven in Sillicon Valley financiële participatie heeft. Juist bij deze innovatieve bedrijven is één van de eerste vragen die werknemers stellen “ kan ik participeren in de onderneming?” Ook in Nederland is dit model in opkomst. We zien bij SNPI veel oprichters die zich na de eerste jaren realiseren dat ze de waarden die ze met elkaar delen en die de onderneming tot een succes maken, ook willen delen met medewerkers. Ze zien hun bedrijf als een community waarin iedereen zijn eigen inbreng heeft. Ze willen medewerkers niet zien als passieve kostenposten maar als actieve partners in de onderneming. Wat jammer is het dan dat het een paar jaar na de start al veel duurder en lastiger is om aandeelhouderschap voor medewerkers alsnog in te voeren. Dat maakt dat veel bedrijven weer afhaken of de medewerkers een minder mooi alternatief bieden, dan ze eigenlijk zouden willen.
Startersadvies innoveren
Het hoort bij het oude ondernemersmodel om de vraag over te slaan hoe een startup talent gaat vinden, binden en boeien. Veel adviseurs en experts denken nog heel extreem vanuit het oude ondernemingsmodel met één grootaandeelhouder en het personeel als anonieme, passieve kostenpost. Toch is het antwoord op de vraag hoe je kennis, competenties en talent bij elkaar gaat brengen en verbinden aan de onderneming een wezenlijke factor van succes bij elk businessplan. Niet alleen ondernemers, ook adviseurs, notarissen, ondernemingspleinen, docenten, Belastingdienst, overheid en ministeries zouden hun kennis over ondernemerschap verder moeten ontwikkelen en het startersadvies innoveren zodat het beter aansluit bij de economie van nu.
Afkijken in de VS
In de Verenigde Staten wordt aandeelhouderschap voor medewerkers vaak al vanaf de start van het bedrijf toegepast. Er is heel veel ervaring in financiële participatie. Wilt u uw kennis over het nieuwe ondernemersmodel vergroten en u laten inspireren door cases en experts in de VS? Ga mee met de SNPI –studiereis. De reis duurt 7 dagen en start met deelname aan de Beyster conferentie, waar u alle experts uit Amerika en andere landen hoort over de laatste onderzoeken op dit gebied. Aansluitend organiseert SNPI een programma op maat met verschillende bedrijfsbezoeken en ontmoetingen – in samenwerking met NCEO onze zusterorganisatie in Amerika.