Professor Joseph Blasi constateerde dit al: door de robotisering van de samenleving zal de werkweek krimpen tot 20 á 30 uur. ‘De vrijkomende tijd kunnen we besteden aan boeken lezen, les geven aan jongeren en zorgen voor ouderen.’ Nu Asscher stelt dat door de opkomst van robots in de toekomst veel banen verdwijnen, laait deze discussie weer op.
DOOR PASCALE NIEUWLAND
Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken waarschuwt dat robots veel werk efficiënter, goedkoper en sneller kunnen uitvoeren dan mensen. Ook zijn ze nooit ziek, hoeven ze geen loonsverhoging en kunnen ze niet staken.
Maar aan de andere kant kunnen robots ook voor nieuw werk zorgen. Productie die overgeheveld was naar lage lonenlanden, zou weer terug kunnen worden gehaald naar ons eigen land. Ook er zullen nieuwe banen ontstaan die we nu nog niet kennen. Tijdens de industriële revolutie protesteerden vakbonden tegen mechanisatie omdat die banen zou kosten. Maar machines en automatisering maakten juist de weg vrij voor een stormachtige ontwikkeling van werk, bijvoorbeeld in de dienstensector.
Asscher vraagt zich af: kunnen we erop vertrouwen dat ook deze technologische revolutie weer nieuwe kansen en nieuwe banen zal scheppen? Of moeten we vrezen voor een baanloze samenleving, waarvan met name de mensen met midden- en lage opleidingen de dupe zullen worden?
Krimp werkweek
Professor Joseph Blasi heeft hier een antwoord op. ‘Door de robotisering van de samenleving zijn werkweken van 40 à 50 uur niet vol te houden. De werkweek zal korter worden, zeg 20 à 30 uur, en we kunnen eerder met pensioen. Ik denk niet dat dat een utopie is. Ooit dachten we problemen op te lossen door iedereen hoger op te leiden: maak van mijnwerkers computerprogrammeurs. Maar zo veel programmeurs hebben we niet nodig.’
‘Het is duidelijk dat een kleine groep van zeer vermogende mensen via partijdonaties (in de VS) zeer veel politieke invloed heeft. Maar als de rijken hechten aan democratie, dan kunnen ze niet zonder sterke middenklasse. En er is een economisch argument. Je hebt de middenklasse nodig voor voldoende koopkracht. Dat begreep Henry Ford heel goed: hij verhoogde de lonen, zodat een T-Ford ook binnen het bereik van zijn werknemers kwam. De huidige verarming van de middenklasse drukt zwaar op de economische groei. Je ziet het terug in allerlei dingen, zoals lang bestaande restaurantketens die het niet langer volhouden.’
In gesprek
Blasi geeft aan dat hij werknemers deeleigenaren wil laten worden van de robots die het werk overnemen en dat hun taken daarbij veranderen. Deze deeleigenaarschap kan in de vorm van aandelen. Denkt u hier ook aan? Wilt u weten wat dit in kan houden voor uw bedrijf? Neem dan contact met ons op of kom naar de oriëntatieworkshop op donderdag 11 december.