Deze week certificaten van aandelen en waar u op moet letten bij de techniek van dit model om uw participatieplan crisisbestendig te maken.
Door Pascale Nieuwland-Jansen
Hebben medewerkers aandelen of certificaten in handen dan denkt u bij een crisis aan de situatie dat u moet voorkomen dat alle aandelen op de interne markt komen of dat werknemers in de stress schieten juist omdat zij aandelen bezitten. Het spreekt voor zich dat niet alleen de techniek maar ook componenten als financieel, communicatie en strategie en beleid in tijden van crisis een belangrijke rol spelen bij het overeind houden van een participatieplan. Toch gaan we ook deze week nog even door op de techniek omdat een goede voorbereiding vooraf u kan helpen juist een crisissituatie het hoofd te bieden.
Certificaten
Bij bedrijfsbrede participatie wordt als tweede model certificaten van aandelen veel toegepast (als alternatief voor rechtstreekse aandelen). Het belangrijkste verschil met rechtstreeks aandeelhouderschap is dat de aandeelhouders indirect zeggenschap uitoefenen, namelijk via een stichting administratiekantoor. Bij deze structuur zijn er veel notariële documenten nodig. Maar laat u daardoor niet afschrikken. Deze structuur biedt namelijk veel voordelen ten opzichte van rechtstreeks aandeelhouderschap, helemaal als u veel medewerkers mede-eigenaar laat worden. De stichting administratiekantoor (STAK) die voor het certificeren van aandelen nodig is, wordt bij de notaris opgericht. Ook in dit model zijn er statuten nodig en aanvullend een certificaathoudersovereenkomst. Daarnaast nog een aantal extra documenten om een en ander formeel juist op te zetten. Gevoelsmatig lijkt dit erg complex.
SNPI helpt u om door de bomen het bos te zien, zodat u uiteindelijk een plan hebt waar u mee kunt werken en de door u gewenste doelen bereiken. Regelt u een en ander zelf bij de notaris, vraag dan de notaris of hij/zij u uitlegt waar elk document voor is en wat daarin wordt geregeld.
Participatiereglement
Ons advies is ook hier: probeer de notariële stukken eenvoudig te houden, regel daarin alleen wat volgens de wet moet worden geregeld. Ook bij een STAK-constructie en certificaten is er een onderhandse akte nodig voor het vastleggen van de spelregels. Dit document is het belangrijkste stuk in dit model. Dit wordt in de regel een participatiereglement genoemd. Wat veel bedrijven niet weten is dat dit reglement een onderhandse akte is en eenvoudig kan worden aangepast, mits u dat goed in het reglement hebt opgenomen bij de start van het plan.
Terugkoop
Een belangrijk element in het participatiereglement is de terugkoop van het plan is opgezet voor duurzame binding en niet gericht op speculaties. Neem beperkingen op bij het verkopen van de certificaten van aandelen. Bijvoorbeeld: Verbied verkoop van alle aandelen in één keer, neem blokkeringregelingen op en neem geen verplichting tot terugkoop op.
Voorkomen of genezen?
Stel dat uw onderneming moet reorganiseren en er moeten 20 medewerkers tegelijkertijd de certificaten verkopen. Zorg dat een reglement rekening houdt met dit soort situaties die bij een bedrijf kunnen voorkomen. We zien in de praktijk een aantal problemen vaker terugkomen bij verschillende bedrijven. Dit zijn problemen die te voorkomen zijn door andere afspraken in de participatieregeling.
Hebt u al een participatieregeling dan kunt u deze – zonder bemoeienis van de notaris – bijstellen. Veel bedrijven doen dit pas als er een crisis is of het plan loopt niet meer naar wens. In feite bent u dan gewoon te laat. Ook als u al een regeling hebt, is het verstandig om deze regelmatig tegen het licht te houden en tijdig bij te stellen.
De STAK als bank
In het verleden zagen we vaak dat een STAK een soort bankfunctie ging vervullen. Zo’n STAK heeft een groot deel van de certificaten in handen omdat niet alle certificaten direct zijn doorverkocht aan medewerkers. Om dit te kunnen financieren heeft de STAK in eerste instantie een schuld, hetzij aan een bank, hetzij via een onderhandse lening aan de onderneming. Na het al dan niet aflossen van de schulden bouwt de STAK vermogen op uit de uitgekeerde dividendopbrengsten. De STAK koopt certificaten van vertrekkende werknemers weer terug en zo lang dat niet te vaak moet gebeuren, kan de STAK dat prima aan. Achteraf gezien is dit een slechte constructie. Juist in slechte tijden zien we dat de STAK niet alle certificaten kan terugkopen. Dan ontstaan er problemen. Dit gecombineerd met lacunes in een reglement maakt dit systeem erg kwetsbaar.
De STAK als doorgeefluik
Hebt u een STAK die op een bank lijkt, dan kunt u proberen deze te veranderen in een doorgeefluik. Ga met elkaar om de tafel zitten en bekijk of u het systeem kunt aanpassen. U kunt ook ervoor kiezen om uw documenten te laten evalueren door een onafhankelijk juridisch adviseur.
Sluit u zich aan bij het platform van SNPI, dan voert Henk van der Schaft, de juridisch adviseur van SNPI geheel gratis een quickscan voor u uit van al uw documenten die te maken hebben met uw participatieregeling. U weet dan zeker dat het technische component van uw plan in orde is.