Door Pascale Nieuwland
De meest eenvoudige vorm van financiële werknemersparticipatie is winstdeling. Die vorm past gemakkelijk bij elk bedrijf. Goede winstdelingsregelingen kijken niet alleen naar de winst van de gehele onderneming, maar bij voorkeur ook naar afdelingen of divisies. Andere vormen van werknemersparticipatie zijn wat ingewikkelder om toe te passen. Met name aandelen en certificaten zijn vormen van participatie waar meer tijd gaat zitten in het implementeren en vooral het onderhouden van het participatieplan. Uit onderzoek blijkt dat deze vormen van participatie het beste werken in een zogenaamde participatieve cultuur.
1+1=3
Een participatieve cultuur is een bedrijfscultuur waarbij de strategie en het beleid zich richten op continuïteit en duurzaamheid en waar iedereen belangrijk wordt gevonden om zijn/haar bij te dragen steentje in de organisatie en de resultaten. Aandeelhouderschap door werknemers past bij zo’n cultuur: 1+1 wordt 3. Een dergelijke organisatiecultuur is voor sommige bedrijven heel moeilijk te implementeren en bij anderen is het als het ware hun natuur, al ingebouwd in het dna van het bedrijf. Familiebedrijven hebben relatief vaak een participatieve cultuur. Een participatieplan past dan ook bij hun dna. Dat wil niet zeggen dat familiebedrijven dit ook vaker toepassen dan andere bedrijven. Het betekent wel dat de stap naar een financieel participatieplan niet heel erg groot hoeft te zijn en dat het relatief gemakkelijk tot succes kan leiden.
Verdiepen
Bij alle vormen van participatie geldt dat de aandeelhouders – of ze nou van oorsprong familie zijn of niet – zich moeten verdiepen in wat financiële participatie van medewerkers betekent en de juiste keuzes moeten maken. Gaan we dit wel of niet toepassen? Past het bij ons bedrijf en helpt het onze doelen te realiseren? En welke vorm is dan het meest geschikt? Het is niet per se allemaal heel ingewikkeld. Het kan misschien zo lijken dat er veel modellen en varianten zijn, maar deze zijn terug te brengen tot een paar basisvragen. Toch kost het proces in de praktijk redelijk veel tijd – ongeveer 6 maanden – om van voornemen tot introductie te komen. SNPI heeft veel ervaring in het begeleiden van bedrijven in het proces om tot een vorm van aandeelhouderschap door medewerkers te komen. Op basis van goede informatie over financiële werknemersparticipatie (FWP), inzicht in de verschillende soorten, de te nemen stappen en hoe plannen in elkaar zitten – wat zijn de componenten? – kunnen de bestaande aandeelhouders veel keuzes eenvoudig en doordacht maken.
Gemakkelijk uitleggen
Voor familiebedrijven is de component van zeggenschap een erg belangrijke. Hoe en in hoeverre willen de aandeelhouders de zeggenschap delen? De keuze voor welke vorm (techniek) van participatie is eigenlijk minder relevant. En, zoals gezegd, de organisatiecultuur, die zo moeilijk te veranderen is in een bedrijf, is vaak al optimaal aanwezig. Het waarom van financiële werknemersparticipatie is dan niet moeilijk ‘uit te leggen’ binnen het bedrijf.
Wilt u als DGA of aandeelhouder meer weten over financiële werknemersparticipatie en zo uw eigen mening vormen over financiële participatie door medewerkers en de toepassingen in het bedrijfsleven, kom dan bijvoorbeeld naar een oriëntatieworkshop van SNPI.