In 2015 hebben medewerkers meer dan 3% van de grote Europese bedrijven in handen met gemiddeld 45.000 euro per persoon en 25.000 als we de top buiten beschouwing laten. EFES volgt jaarlijks de ontwikkelingen in Europa bij bijna 2300 grote beursgenoteerde bedrijven en bij ruim 300 grootste niet-beursgenoteerde bedrijven met medewerkerseigenaarschap. Sinds 2009 zijn de assets per persoon meer dan verdubbeld, een mooi resultaat dat pleit voor werknemersaandeelhouderschap als motor om te delen in resultaten en groei.
Nederland
In 2015 heeft 95% van alle grote Europese bedrijven een vorm van aandeelhouderschap voor medewerkers – maar dat kan bijvoorbeeld ook bestaan uit een bonus voor de top. Iets meer dan de helft van de bedrijven, 53%, heeft een vorm die open staat voor alle medewerkers. Gemiddeld heeft 22,4% van de medewerkers aandelen van zijn of haar bedrijf in handen. Nederland blijft onder dat gemiddelde. Toch hebben de 78 Nederlandse beursgenoteerde en 4 bv’s uit dit onderzoek samen 324.184 medewerkers met aandelen. Het rapport noemt als opvallend: Arcadis, Holland Colours, Sligro, Van Lanschot, Nedap en Nutreco.
Kloof
Het EFES rapport laat ook heel duidelijk zien dat overheidsbeleid stimuleert of belemmert. Het totale aantal medewerkers met aandelen bleef stabiel maar als we per land kijken zien we forse dalingen en stijgingen. Verenig Koninkrijk en Oostenrijk verdubbelden de fiscale prikkel en Spanje kwam met nieuwe wetgeving, omdat zij aandeelhouderschap zien als een instrument voor een gezonde economie. In het Verenigd Koninkrijk steeg het aantal medewerkersaandeelhouders met 10%. Andere landen, zoals Nederland, kozen voor het stimuleren van consumentenuitgaven ten koste van het faciliteren van spaarplannen en aandeelhouderschap door werknemers. Duitsland was nooit voorstander en is dit niet geworden. In Nederland daalde het aantal medewerkersaandeelhouders met 10,5%.
Uit balans
Het goede nieuws dat de assets zijn verdubbeld sinds 2009, staat in de schaduw van minder goed nieuws. Op het vasteland van Europa daalde het aantal aandeelhouders en dat betekent dat de toegenomen waarde in handen is van een kleiner geworden groep aandeelhouders. Een aandeelhoudersplan blijft niet in balans als er geen nieuwe toetreders bij komen.
Niet steeds meer naar de top
Over het algemeen heeft het management eerder aandelen in handen en meer aandelen in handen dan gewone medewerkers, ook bij een bedrijfsbreedplan. Het rapport gaat uitgebreid op de verschillen in en laat zien dat deze verschillen relatief stabiel zijn. In Nederland is aandeelhouderschap door topmanagement iets lager dan het Europese gemiddelde. Ook publiceren Nederlandse bedrijven relatief open over het aandeelhouderschap van medewerkers – top of niet top. Het rapport geeft een uitgebreid en interessant inkijkje in de verschillende praktijken voor eigenaarschap en governance in de EU landen. Wie dat interessant vindt, kan hier het rapport downloaden.
Conclusie voor Nederland
De belangrijkste conclusie voor Nederland is dat het interessant is om nog eens goed te kijken naar de situatie in het Verenigd Koninkrijk. Investeren in een duurzaam gezonde economie kan juist samen met medewerkers.