Aandelen voor medewerkers is dat slim ondernemen?

Aandelen in handen geven van medewerkers is geen geloof of overtuiging, maar een tool om doelen te bereiken. Een duidelijk doel helpt om een helder aandelenplan te maken dat effectief is. Kies wel een doel voor de langere termijn, zodat doel, plan en aandeelhouders op een lijn blijven en het effect duurzaam positief is.

Door Pascale Nieuwland-Jansen

Uit welke doelen kunt u kiezen? Met aandelen voor medewerkers kunt u een of meer van de volgende doelen bereiken: 

• Medewerkers belonen, omdat ze het belangrijkste asset zijn.
• Personeel laten meeprofiteren van de waardeontwikkeling van de onderneming.
• Medewerkers motiveren en/of binden.
• Intrapreneurship bevorderen: medewerkers meer ondernemer laten zijn door aandeelhouderschap.
• Productiviteit verhogen.
• Inspelen op behoeften van professionals: in een kenniseconomie met hoogopgeleide medewerkers is er behoefte aan vormen van financiële participatie, die verder gaan dan winstdeling. Hoogopgeleide medewerkers zijn vaak het belangrijkste kapitaal van de onderneming. Zij willen niet alleen ‘werken’, maar ook invloed en inspraak.
• Bedrijfsopvolging en/of Management Buy Out (MBO) of Management Employees Buy Out (MEBO). Met een aandelenplan kan de DGA over een periode van jaren de aandelen verkopen aan het personeel.
• Kapitaal aantrekken voor extra investeringen.
• De onderneming laten groeien.
• Duurzaam ondernemen of transparant ondernemen verder vormgeven. Financiële medewerkersparticipatie in de vorm van aandelen of certificaten van aandelen past daar goed bij.
• Bedrijfscultuur bevorderen en ondersteunen van gedachtegoed zoals het creëren van een familie-gevoel of ondernemen vanuit de gedachte dat de onderneming zo sterk is als de zwakste medewerker.
• (Langduriger) binden van medewerkers aan de onderneming (niet alleen bij een krappe arbeidsmarkt).
• Verminderen van afhankelijkheid van de bank of andere externe kredietverstrekkers. 

Het beste doel

Aandeelhouderschap van medewerkers is geen magie, geen truc, het is een tool, een hulpmiddel, dat u kunt inzetten om uw ondernemingsdoelen te bereiken. U maakt met uw mensen een organisatie, die uw doelen helpt bereiken. Het is een tool om uw beleid als ondernemer te communiceren en te delen en het geeft uw medewerkers inzicht in hoe het gaat met de onderneming. In de praktijk zien we alle doelen uit het rijtje hierboven meer of minder vaak voorbijkomen. Er is geen ‘beste’ doel. Hoe beter het doel past bij de onderneming, hoe beter het is gekozen. Bij bedrijven waar het heel goed gaat is het vaak moeilijk nog een vinger te leggen op waar het door komt, door het aandeelhouderschap van medewerkers of door de gekozen doelen, beleid en strategie. De kip en het ei.

Talent inzetten

Om de tool te laten werken moet u erin investeren en u moet de tool goed toepassen en dat vertaalt zich in resultaten. De overtuiging die ertoe doet, is de overtuiging dat de onderneming tot successen komt door de inzet van het talent van alle medewerkers. SNPI zegt niet voor niets: Wie kan delen, kan vermenigvuldigen. Het gaat hier om de verschillen tussen belonen van geleverde prestaties en inspanningen aan de ene kant en het bevorderen van gewenst gedrag, ondernemerschap, aan de andere kant. Deze verschillen herkennen en erkennen, geeft u handvatten om uw eigen richting te bepalen en om keuzes eenvoudiger te maken.

Meer over aandelen voor medewerkers kunt u ook lezen in het Handboek financiële medewerkersparticipatie.